Birt-Hogg-Dubé Sendromu

Tanım

Birt-Hogg-Dube sendromu (BHDS), nadir görülen, kompleks, genetik bir bozukluktur. Üç ana klinik bulgusu vardır; kanserli olmayan (benign) deri tümörleri, akciğer kistleri ve / veya pnömotoraks (çökmüş akciğer) öyküsü ve çeşitli böbrek tümörleri. Fibrofoliküloma, BHDS’ye özgü bir benign deri tümörüdür. Bunlar tipik olarak yüz, boyun ve üst gövde üzerinde oluşurlar. Ayrıca BHDS’li çoğu insanda, her iki akciğerde de yüksek çözünürlüklü göğüs BT taramasında görülebilen çok sayıda kist bulunur. Bu kistler genellikle herhangi bir semptom göstermezken spontan pnömotoraks riskini arttırır.

Genetik Değişiklikler-Kalıtım Modeli

Birt-Hogg-Dubé sendromu otozomal dominant olarak kalıtılır. BHD, FLCN genindeki bozulmalar veya mutasyonlardan kaynaklanır. FLCN geni follikülin üretimi için gerekli talimatları taşır. Follikülin, kesin fonksiyonu bilinmeyen fakat hücre büyümesi, enerji üretimi ve metabolizmasında rol alan hücresel yollarda çalışan proteinler ile etkileşime giren bir proteindir. FCLN aynı zamanda bir tümör baskılayıcı gendir. Bir tümör baskılayıcı gende meydana gelen mutasyonlar genellikle bireylerde kanser oluşumuna yatkınlık kazandırır.

Belirtiler/Semptomlar

Tıbbi Terimler	Diğer isimleri
Hastaların %80 – %99’unda aşağıdaki semptomlar görülür;
Anfizem
Papül
Akrokordon
Hastaların %30 – %79’unda aşağıdaki semptomlar görülür;
Retinal pigmentasyonda anormali
Çoklu Lipomlar
Akciğer Sekestrasyonu
Hastaların %5 – %29’unda aşağıdaki semptomlar görülür;
Medüller tiroid karsinomu
Paratiroid adenomu
Pnömotoraks	Akciğer çökmesi
Böbrek hücresi karsinomu
Bu semptomları olan kişilerin yüzdesi HPO’da* mevcut değildir.
Abdomen morfolojisinde anormallik
Saçta anormallik
Fibrofolliküloma
Böbrek kisti
Böbrek tümörü
Ani pnömotoraks	Ani akciğer çökmesi

*Bu bilgi, İnsan Fenotip Ontolojisi (HPO) adı verilen bir veri tabanından gelmektedir. HPO, tıbbi kaynaklarda açıklanan belirtiler hakkında bilgi toplar.

Sıklık

BHD’nin prevalansı 1/200.000 olarak tahmin edilmektedir ancak kesin insidans bilinmemektedir. Tıp literatüründe bugüne kadar BHD’den etkilenen yaklaşık 600 aile (akrabalar) tanımlanmıştır. Bazı araştırmacılar BHD sendromunun yetersiz teşhis edildiğini ve bunun genel popülasyondaki gerçek sıklığı belirlemeyi zorlaştırdığına inanmaktadır.

Teşhis

Birt-Hogg-Dubé sendromu tanısı; kapsamlı bir klinik değerlendirmeye, ayrıntılı bir hasta öyküsüne ve fibrofoliküloma, ani pnömotoraks veya bilateral, çoklu kromofob veya hibrid onkositik böbrek tümörü belirtilerinden 2 veya daha fazlasının görülmesine dayanır. Mevcut cilt lezyonunun tipini belirlemek için etkilenen deri dokusunun cerrahi olarak çıkarılması ve mikroskopik değerlendirilmesi (biyopsi) yapılır. DNA tabanlı bir genetik testte patojenik (hastalığa neden olan) FLCN mutasyonunun saptanması BHD’nin kesin tanısını doğrulamaktadır.  Böbrek tümörü görülmesi BHD’ye sahip bireylerde 14 yaşa kadar  bildirildiğinden beri genetik testin riskli aile bireylerinde 21 yaşında yapılması önerilmektedir.

BHD sendromu tanısı konduğunda, akciğer kistlerini/pnömotoraksları tespit etmek için akciğerlerin bilgisayarlı tomografi (BT) taramaları önerilmektedir. BHD’li bireylerde yaşam boyu böbrek tümörü görülmesi riski vardır. Bu sebeple böbrek tümörlerinin erken saptanması için periyodik olarak abdominal görüntüleme yapılmalıdır. (Radyasyon maruziyetini azaltmak için BT veya manyetik rezonans görüntüleme önerilir.)

Hastalığın Yönetimi-Tedavisi

BHD sendromunun tedavisi, her bir bireyde belirgin olan spesifik semptomlara yöneliktir. Tedavi, etkilenen cilt dokusunu yok etmek için bir lazer ışınının kullanımını içerebilir. Bu tedavi BHD sendromu ile ilişkili cilt lezyonlarını tedavi etmede oldukça başarılıdır, ancak lezyonlar sıklıkla geri döner (nüksetme).

Bazı pnömotoraks vakaları tedavi gerektirmez ve hava birkaç gün içinde emilir. Bazı durumlarda ise tedavi gereklidir. Kollapse bir akciğerin tedavisi, akciğerleri çevreleyen havanın temizlenmesiyle akciğerlerin tekrar şişirilmesini sağlar. Hava veya gazın çıkışına (aspirasyon) izin vermek için göğse bir tüp yerleştirilir. Tekrarlanan akciğer kollapslarının olduğu durumlarda ameliyat gerekebilir.

Böbrek tümörü olan bireylerde de cerrahi gerekebilir. Cerrahlar böbrek tümörünü çıkartmalıdırlar böylece tümör büyüyüp yayılmaz (metastaz). Tümör kitlesi büyükse böbreğin bir kısmı da alınabilir (nefrektomi). Böbrek tümörü olan bireylerde cerrahinin temel amacı mümkün olduğunca çok böbrek dokusunu korumak ve böylelikle böbrek fonksiyonunu olabildiğince korumaktır. BHD’ye sahip bireyler yaşamları boyunca birden fazla tümör için birden fazla ameliyat geçirebildiğinden, etkili bir yönetim uygulaması olarak en büyük tümör çapının 3 cm’ye ulaşması beklenir ve öyle çıkarılır. (Nefron koruyucu cerrahi)

Böbrek tümörü olmayan BHD sendromlu bireyler tümör gelişiminin izlenmesi için periyodik olarak takip edilmelidir. Genetik danışmanlık, etkilenen bireyler ve aileleri için yararlı olabilir.

İlgili Hastalıklar

PTEN hamartoma tümör sendromu (PHTS), PTEN genindeki mutasyonların neden olduğu çeşitli bozukluklardır. Bu bozukluklar, vücudun çeşitli bölgelerini etkileyebilen çoklu hamartomlarla karakterize edilir. Hamartom, vücudun herhangi bir bölgesini etkileyebilen iyi huylu tümör benzeri anormaliler için genel bir terimdir. Hamartomalar, etkilenen alanda normal olarak bulunan dokudan ve olgun hücrelerden oluşur.

PHTS, neredeyse tüm Cowden sendromu vakalarını (çoklu hamartoma sendromu olarak da bilinir), Bannayan-Riley-Ruvalcaba Sendromu vakalarının bir kısmını, Proteus ve Proteus Benzeri Sendrom vakalarının bir kısmını (PTEN geni mutasyonu ile ilişkili olanlarını) içerir. Cowden sendromu teşhis edilmesi zor, vücudun çeşitli bölgelerinde çoklu, iyi huylu tümör benzeri anomalilerin (hamartomlar) gelişmesiyle karakterize tanımlanamayan genetik bir rahatsızlıktır. Etkilenen bireyler ayrıca belirli kanserlere karşı yatkınlığa sahiptirler. Bunlar özellikle meme kanseri, tiroid kanseri veya rahmi kaplayan müköz tabakadaki (endometriyum) kanserlerdir. Cowden sendromunun spesifik semptomları vakadan vakaya değişir.

Bazı araştırmacılar deri ve akciğer hamartomlarını da içeren tüberoz skleroz kompleksinin ve böbrek anjiyomiyolipomlarının (ve bazı nadir görülen böbrek tümörlerinin) semptomlarının BHD ile benzer olduğunu düşünmektedirler.

Son zamanlarda FLCN genindeki kalıtsal olarak aktarılabilen mutasyonlar ailesel ani pnömotoraks görülen ailelerde tanımlanmıştır ve etkilenen aile bireylerinde başka tipik BHD deri lezyonları veya böbrek tümörü olmaksızın sıklıkla akciğer kollapsı görülmektedir.

Diğer İsimler

• BHD Sendromu
• Hornstein-Knickenberg Sendromu
• Fibrofolliküloma ile trikodiskoma ve akrokordon

Kaynakça

“Birt-Hogg-Dube syndrome | Genetic and Rare Diseases Information ….” https://rarediseases.info.nih.gov/diseases/2322/birt-hogg-dube-syndrome. Erişim tarihi: 16 Tem. 2018.

“Birt-Hogg-Dubé Syndrome – NORD (National Organization for Rare ….” https://rarediseases.org/rare-diseases/birt-hogg-dube-syndrome/. Erişim tarihi: 16 Tem. 2018.

“Birt-Hogg-Dubé syndrome: characteristic CT findings … – NCBI.” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28830849. Erişim tarihi: 16 Tem. 2018.

“Orphanet: Birt Hogg Dubé syndrome.” https://www.orpha.net/consor/cgi-bin/OC_Exp.php?Lng=GB&Expert=122. Erişim tarihi: 16 Tem. 2018.