Kübra Seyhan
Genel Bilgi, Genetik Değişiklikler/Etken Faktörler
Epidermolizis Bulloza Simpleks, dermo- epidermal bileşkenin bazal membranı üzerinde kabarcık görünümünün meydana gelmesi ile karakterize edilen oluşumunda genetik yapının etkili olduğu deri hastalıklarındandır. Hastalığın on yedi alt tipi bulunmaktadır. Alt tiplerinin çoğu, bazal hücre keratinlerinin genlerindeki mutasyonun yanı sıra plektin, a6b4 intergrin, desmoplakin, plakoglobin ve plakophilin-1 genlerindeki mutasyondan kaynaklanmaktadır [1].
Plektin geninin kaybı veya belirgin şekilde azalması Kas Distrofisi İle Epidermolizis Bulloza Simpleks’e yol açmaktadır. Bu hastalıkla mücadele eden kişilerde, doğumda veya doğumdan kısa bir süre sonra cilt ve mukoza zarlarında kabarcıklar gözlenmektedir. Bu cilt belirtileri mine hipoplazisi (az gelişimi) ve tırnak distrofisi ile ilişkilidir. Karakteristik olarak, ilerleyici Kas Distrofisi yaşamın ilerleyen dönemlerinde ortaya çıkmaktadır. Fakat, belirtilerden biri olan kas tutulumunun başlangıcı değişkendir. Bazı durumlarda, erken bebeklik döneminde fark edilirken, bazı durumlarda ise 20 veya 30 yaşına kadar fark edilememektedir. Genellikle, kas tutulumu zayıflıkla sonuçlanmaktadır ve bu durum kişiyi tekerlekli sandalyeye mahkum hale getirmektedir [2].
Belirti ve Semptomlar
- A. Alt ekstremitelerde kas distrofisi belirgindir. Küçük sürtünmelerden sonra genelleştirilmiş kabarcıklar [2]
- B. Skarlı alopesi (saç köklerinin zarar görerek yerine skar dokusunun (fibröz yara dokusu) geçtiği kalıcı saç dökülmesi) [2]
- C. Tırnaklarda şekil bozukluğu [2]
- D. Deride genelleşmiş kabarma ve erozyonlar [2]
- E. Torasik (sırt, göğüs) ve lomber (bel) omurganın şiddetli skolyozu [1]
- F. Küçük sürtünme sonucu oluşan kabarcıklar [2]
- G. Kas atrofisi (Çalışmayan kasın hacminin ve gücünün azalmasıdır. Kasın körelmesidir.) [2]
- H. El ve ayaklardaki eklemler üzerindeki cilt lezyonları (epidermolizis bulloza) [3]
Göz
- Pitoz (düşük göz kapağı)
- Kısıtlı göz hareketleri
- Göz çevresinde kabarcıklar
Ağız
- Oral mukozal kabarcıklar
- Diş çürükleri
Solunum
- Boğuk ağlama, öksürük veya diğer solunum problemleri
Cilt, Tırnaklar, Saç
- Palmoplantar keratoz (el içi ve ayak tabanı derisinin aşırı kalınlaşması)
- Özellikle ayaklarda olmak üzere hafif yaralanma veya sıcaklık değişikliği sonucu ciltte meyada gelen kabarcıklar
- Daha önce yaralanmış ciltte küçük beyaz şişlikler
- Tırnak kaybı ve deforme olmuş tırnaklar
- Kafa derisinin skarlaşan alopesisi (kalıcı saç kaybı)
İç organlar
- Kalp, beyin, gastrointestinal, kemik veya böbrek sorunları
Ses
- Kısık ses
Kas ve yumuşak dokular
- Artan bağ dokusu
- Dejeneratif değişiklikler
- Miyofibriler düzensizlik
- Belirgin şekilde değişen lif çaparı
- Progresif kas distrofisi [5, 6]
Genetik Görülme Sıklığı
Prevelansı <1/1.000.000 şeklindedir [4].
Kalıtım Paterni/Deseni
EBS-MD, progresif kas distrofisi ve kabarcıklı cilt değişiklikleri ile karakterize edilen otozomal resesif bir hastalıktır. Erken çocuklukta ortaya çıkmaktadır [6]. Fakat bazı hastalarda bu durum farklılık göstermesi sebebiyle çocukluk veya yetişkinliğin sonlarına kadar ortaya çıkmayabilir. Bu hastalığın ölümcül bir sonucu olabilmektedir [4]
Teşhis Yöntemleri ve Tedaviler
Teşhis Yöntemleri
- Cilt biyopsisi
- Deri örneklerinin mikroskop altında özel testleri
- Kansızlık için kan testi
- Bakteriyel enfeksiyonu kontrol etmek için kültür
- Diğer organlara bakmak için görüntüleme çalışmaları [5].
- Doğum öncesi tanı, patojenik varyantın önceden teşhis edilmiş olduğu ailelere prenatal tanı önerilmelidir.
- Genetik danışmanlık
Tedavi
Spesifik bir tedavisi bulunmamaktadır. Tedavi yara yönetimi ve genel destek ile semptomatiktir [4].
Hastalıkla İlişkili Genler
EBS-MD, 8q24 kromozomu üzerindeki insan plektin geninin (PLEC1) mutasyonlarının sebep olduğu nadir bir EBS varyantıdır. Plektin, çeşitli hücre tiplerinde ifade edilen, yüksek moleküler ağırlığa sahip çok yönlü bir hücre iskeleti bağlayıcı proteinidir [1]. PLEC geni, plektin adı verilen bir proteinin yapılması için talimatlar sağlamaktadır. Bu protein, cilt ve kas dahil olmak üzere vücutta bulunan çeşitli birçok dokuda üretilmektedir. Plektin, hücrenin yapısal çevresini (hücre iskeleti) oluşturan birkaç molekülle etkileşime girmektedir.
Genin diğer isimleri:
- EBS1
- EBSO
- HD1
- Hemidesmozomal protein 1
- PCN
- PLEC1
- PLEC1_HUMAN
- plectin1
- PLTN [7]
Hastalığın Diğer İsimleri
- Kas distrofisi olan EBS
- Epidermolizis bulloza simpleks ile ekstremite kuşağı kas distrofisi
- EBS-MD
- MDEBS
- MD-EBS [4,8]
Kaynaklar
[1] Kyrova, J., Kopeckova, L., Buckova, H., Mrazova, L., Vesely, K., Hermanova, M., Oslejskova, H., & Fajkusova, L. (2016). Epidermolysis bullosa simplex with muscular dystrophy. Review of the literature and a case report. Journal of dermatological case reports, 10(3), 39–48. https://doi.org/10.3315/jdcr.2016.1231
[2] Shimizu, H., Takizawa, Y., Pulkkinen, L., Murata, S., Kawai, M., Hachisuka, H., … & Nishikawa, T. (1999). Epidermolysis bullosa simplex associated with muscular dystrophy: phenotype-genotype correlations and review of the literature. Journal of the American Academy of Dermatology, 41(6), 950-956.
[3] https://medlineplus.gov/ency/imagepages/2818.htm
[5] https://medlineplus.gov/ency/article/001457.htm
[7] https://medlineplus.gov/genetics/gene/plec/#resources
[8] https://rarediseases.org/gard-rare-disease/epidermolysa-bullosa-simplex-with-muscular-dystrophy/
[9] Liu, C. G., Maercker, C., Castañon, M. J., Hauptmann, R., & Wiche, G. (1996). Human plectin: organization of the gene, sequence analysis, and chromosome localization (8q24). Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, 93(9), 4278–4283. https://doi.org/10.1073/pnas.93.9.4278