Tanım
Cockayne sendromu anormal kafa küçüklüğü (mikrosefali), kilo alamama ve beklenen hızda büyüyememeye bağlı olarak oluşan boy kısalığı ve gelişim geriliği ile karakterizedir. Hastalığın belirtileri genellikle bebeklik çağından itibaren görülür ve gittikçe kötüleşir. Hastaların çoğunun güneş ışığına duyarlılıkları artar (fotosensitivite) ve bazı vakalarda güneş ışığına az miktarda maruz kalmak bile güneş yanıklarına veya derinin su toplamasına neden olabilir. Diğer belirtiler ve semptomlar genellikle işitme kaybı, görme kaybı, şiddetli diş çürüğü, kemik anormallikleri, her zaman soğuk olan eller ve ayaklar ve beyin taramalarında görülebilen beyindeki değişikliklerdir.
Cockayne sendromlu hastalar, metronidazol adı verilen antibiyotik tedavisine ciddi tepki verirler. Hastalar bu ilacı alırlarsa, hayati tehlikeye neden olacak karaciğer yetmezliği ile karşılaşabilirler.
Cockayne sendromu bazen semptomların başladığı yaşa ve şiddetine göre tip I, II ve III olmak üzere üç tipe ayrılır. Ancak tipler arasında her zaman keskin çizgiler bulunmamaktadır, bazı bilim adamları ise bu işaret ve semptomların hastalığın farklı türlerini değil tek bir spektrumu yansıttığına inanmaktadır. Cockayne sendromu tip II, aynı zamanda serebro-oculo-facio-iskelet sistemi (COFS) sendromu olarak da bilinir ve bazı araştırmacılar bunu ayrı fakat benzer bir durum olarak düşünürken bazıları Cockayne sendromu hastalık spektrumunun bir parçası olarak sınıflandırır.
Sıklık
Cockayne sendromunun Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa’da yenidoğanda milyonda 2-3 oranında görüldüğü tahmin edilmektedir
Genetik Değişiklik
Cockayne sendromu ERCC6 geni (CSB geni olarak da bilinir) veya ERCC8 genindeki (CSA geni olarak da bilinir) mutasyonlardan kaynaklanır. Bu genler DNA tamir mekanizmasında rol oynayan proteinlerin üretilmeleri için talimat verirler. DNA güneşten gelen UV ışınları, toksik kimyasallar, radyasyon ve serbest radikaller denen karasız moleküller nedeniyle hasara uğrayabilmektedir. Hücreler genellikle bu hasarlar problem oluşturmadan önce onları tamir edebilirler. Fakat Cockayne sendromlu kişilerde DNA hasarları normal şekilde tamir edilmez. DNA’da hatalar oluştuğundan, hücreler arızalanır ve sonunda ölürler. Hasta kişilerde fotosensitivitenin altında hatalı DNA tamir mekanizması yatar; bilim adamları bunun, Cockayne sendromunun diğer belirtilerine de katkıda bulunduğunu düşünmektedirler. ERCC6 ve ERCC8 genlerindeki mutasyonların tüm bu durumlara nasıl etki ettiği tam olarak bilinmemektedir.
Kalıtsal Miras
Cockayne sendromu otozomal çekinik genler ile aktarılır, bu da mutasyon oluşması için genin iki kopyasının da bulunmasını gerektirir. Ebeveynler otozomal çekinik genlerin sadece bir kopyasını taşır ve tipik olarak hiçbir hastalık belirtisi ve semptomu göstermezler.
Kaynakça
https://ghr.nlm.nih.gov/condition/cockayne-syndrome#inheritance