Tanım
Kabuki sendromu vücudun pek çok kısmını etkiler. Kemerli kaşları da içeren farklı yüz özellikleri ile karakterizedir; Uzun kirpikler, geniş burun ucu, geniş çıkıntılı kulak memeleri. Bu bozukluğun adı, karakteristik yüz görünümünün geleneksel Japon Kabuki tiyatrosunda kullanılan sahne makyajına benzemesi ile ortaya çıkmaktadır.
Kabuki sendromlu kişiler hafif ile ağır arasında gelişimsel gecikme ve zihinsel engellilik gösterir. Etkilenen kişilerin nöbetleri, alışılmadık derecede küçük baş boyu (mikrosefali) veya zayıf kas tonusu (hipotoni) olabilir. Bazılarının hızlı, istemsiz göz hareketleri (nistagmus) ya da aynı yönde görünmeyen gözler (şaşılık) gibi göz problemleri vardır.
Kabuki sendromunun diğer karakteristik özellikleri arasında omurganın anormal yan-yan eğriliği (skolyoz), kısa beşinci parmaklarda veya kalça ve diz eklemlerindeki problemler gibi kısa boy ve iskelet anormallikleri bulunur. Ağız çatısı anormal bir açılmaya (yarık damak) sahip olabilir veya yüksek ve kemerli olabilir ve diş problemleri bu kişilerde sık görülür. Kabuki sendromlu kişiler, olağandışı özelliklere sahip parmak izlerine ve parmak uçlarındaki etli pedlere sahip olabilirler. Bu belirgin parmak pedlerine fetal parmak pedleri denir, çünkü bunlar genellikle insan fetuslarında görülürler; Çoğu insanda doğumdan önce yok olurlar.
Kabuki sendromlu bazı insanlarda çok çeşitli sağlık sorunları meydana geliyor. En yaygın olarak bildirilenler arasında kalp anormallikleri, sık kulak enfeksiyonları (otitis media), işitme kaybı ve erken ergenlik bulunur.
Sıklık
Kabuki sendromu yaklaşık 32.000 yenidoğanda 1 meydana gelir.
Genetik Değişiklikler
Kabuki sendromuna KMT2D geninde (MLL2 olarak da bilinir) veya KDM6A genindeki mutasyonlar neden olur.
Kabuki sendromunun vakalarının yüzde 55 ila 80’inde KMT2D genindeki mutasyonlar meydana gelir. Bu gen, vücudun birçok organında ve dokusunda bulunan lizin spesifik metiltransferaz 2D adı verilen bir enzimin yapılmasına yönelik talimatlar sağlar. Lizin spesifik metiltransferaz 2D, bir histon metiltransferaz olarak işlev görür. Histon metiltransferazlar histonlar adı verilen proteinleri değiştiren enzimlerdir. Histonlar, DNA’ya bağlanan yapısal proteinlerdir ve kromozomlara şekillerini verirler. Histonlara metil grubu adı verilen bir molekül ekleyerek (metilasyon adı verilen bir süreç), histon metiltransferazlar bazı genlerin aktivitesini kontrol eder (regüle eder). Lizin spesifik metil transferaz 2D, gelişme için önemli olan bazı genleri aktive ettiği görülmektedir.
Kabuki sendromunun vakalarının% 2 ila 6’sı, KDM6A genindeki mutasyonlardan kaynaklanmaktadır. Bu gen lizin spesifik demetilaz 6A adı verilen bir enzimin yapılması için talimatlar sağlar. Bu enzim bir histon demetilazdır, bu da belirli histonlardan metil gruplarının çıkarılmasına yardımcı olduğu anlamına gelir. Lizin spesifik metil transferaz 2D gibi, lizin spesifik demetilaz 6A da belirli genlerin aktivitesini düzenler ve araştırmalar, iki enzimin belirli gelişim süreçlerini kontrol etmek için birlikte çalıştığını öne sürer.
Kabuki sendromuyla ilişkili KMT2D ve KDM6A gen mutasyonları bunlara karşılık gelen fonksiyonel enzimin yokluğuna neden olur. Bu genlerden üretilen enzimlerin eksikliği, normal histon metilasyonunu bozmakta ve organların ve dokuların birçoğunda bazı genlerin aktivasyonunu engellemekte ve Kabuki sendromundaki gelişim ve fonksiyon özelliklerindeki anormalliklere neden olmaktadır.
Kabuki sendromlu bazı insanlarda tespit edilmiş KMT2D veya KDM6A gen mutasyonu yoktur. Bu bireylerde bozukluğun nedeni bilinmemektedir.
Kalıtım Paterni
Kabuki sendromuna KMT2D genindeki mutasyonlardan kaynaklandığı zaman, otozomal dominant bir kalıptan miras kalır; bu da, her hücredeki değişmiş genin bir kopyasının bozukluğa neden olması için yeterli olduğu anlamına gelir.
Kabuki sendromuna KDM6A genindeki mutasyonlar neden olduğunda, X bağlantılı dominant kalıtımla kalıtılır. KDM6A geni, iki cinsiyet kromozomundan biri olan X kromozomu üzerinde bulunur. Dişilerde (iki X kromozomu olan), her hücredeki genin iki kopyasından birindeki mutasyon, bozukluğa neden olabilir. Erkeklerde (yalnızca bir X kromozomu olan), her hücredeki genin tek kopyasındaki mutasyon bozukluğa neden olur. X’e bağlı kalıtımın bir özelliği, babalar oğullarına X ile kalıtsal özelliklerini geçiremezler.
Kabuki sendromunun çoğu vakası, bu genlerden birinde yeni bir mutasyon sonucu ortaya çıkar ve ailelerinde bozukluk geçmişi olmayan insanlarda ortaya çıkar. Birkaç vakada, etkilenen kişinin mutasyon geçiren bir ebeveynden miras aldığına inanılmaktadır.
Kaynakça
1) https://www.omim.org/
2) https://rarediseases.info.nih.gov/diseases
3) https://www.orpha.net/consor/cgi-bin/Disease_Search.php
4) https://ghr.nlm.nih.gov/condition
5)https://rarediseases.org/for-patients-and-families/information-resources/rare-disease-information/