Genel Bilgi
Acrocallosal Sendromunun Schinzel tipi nadir görülen genetik bir hastalık olup doğumdan sonra fark edilebilmektedir. Kişiden kişiye, hatta aile içinde hastalığa sahip insanlar arasında dahi hastalığın belirtileri farklılaşmaktadır. Fakat hastalık, gelişmemiş hipoplazi, beyin yarım kürelerini birbirine bağlayan ince sinir liflerinin olmayışı ve orta-ileri düzeyde zekâ geriliği özelliklerini çoğu hastada göstermektedir. Ayrıca bu sendromdan etkilen insanların yüz ve kafatasında şekil bozuklukları, el ve ayak parmaklarında ayırt edilebilir anormallikler görülebilmektedir. Bu karakteristik anormallikler; normalden daha büyük bir kafatası ve çıkık alın, geniş aralıklı gözler, aşağı kıvrımlı göz kapakları, geniş köprülü fakat küçük bir burun ve şekil bozukluğuna uğramış kulaklar olabilmektedir.
Genetik Değişiklikler/Etken Faktörler
KIF7 geninde oluşan mutasyonların Arocallosal Sendromuna (ACS) yol açtığı bulunmuştur. Ayrıca GLI3 genindeki mutasyonlarda hastalığın belirtilerinin görülmesine yol açmaktadır.Hastalık,GLI3 geninin mutasyonuyla ortaya çıkan bir başka hastalık olan Greig Cephalopolysyndactyly Sendromuyla neredeyse aynı belirti ve semptomları göstermektedir. ACS, Greig Cephalopolysyndactyly Sendromunun daha şiddetli versiyonu olarak da kabul edilmektedir.
KIF7 ve GLI3 genleri, doğumdan önceki doku ve organ oluşumda önemli rol oynayan proteinlerin üretiminden sorumludur. Bu proteinler Sonic Hedgehog adlı bir kimyasal sinyalizasyon düzeneğinde görev almaktadır. Bu sinyalizasyon hücre büyümesi, hücre özelleşmesi ve beyin ve uzuvların oluşmasını sağlamaktadır. KIF7 ve GLI3 genlerinde oluşan mutasyonların, bu sinyal düzeneğini bozup anne karnındaki bebeğin gelişimini geniş kapsamlı etkilediği düşünülmektedir. Bu genlerin beyin ve uzuvlardaki rolü, mutasyonların neden Korpus Kallosum eksikliği, çok parmaklılık ve hastalığın diğer semptomlarına yol açtığını gösterebilir.
Belirti ve Semptomlar
ACS tanısı koyabilmek için aşağıda verilen 4 semptomdan en az 3’ü görülmelidir:
- Kısmi- Bütün Korpus Kallozum eksikliği
- Kafatası ve yüzde küçük anormallikler
- Zayıflamış kas tonusu ve orta ila şiddetli seviyede psiko-motor geriliği
- Doğuştan çok parmaklılık
Genetik Görülme Sıklığı
Görülme olasılığı 1/1000000 olup 1979’dan beri 50’den az insanda bu hastalığa rastlanmıştır. Bilinen 50 hastadan 6sına Türkiye de rastlanmıştır.
Kalıtım Paterni/Deseni
Acrocallosal Sendromu KIF7 geninin mutasyona uğraması sonucu ortaya çıkmış ise, hastalık otozomal çekinik gen olarak taşınır. Eğer kişi bu mutasyona uğramış bir alel taşıyor ise hastalığın hiçbir özellik ve semptomunu göstermez. Bu hastalığın tüm etkilerini gösterebilmesi için şahısın iki alelininde mutasyona uğramış olması gerekmektedir.
Acrocallosal Sendromu GLI3 geninin mutasyona uğraması sonucu ortaya çıkmış ise, hastalık otozomal baskın gen olarak taşınır. Kişinin bu hastalığa ait mutasyona uğramış bir alel taşıması hastalığın tüm etkilerinin görülmesi için yeterlidir. Yumurta veya spermin oluşumu yahut erken embriyonik gelişim sürecinde mutasyon geçiren GLIT3 geni, ailede daha önceden görülmemiş olan Acrocallosal Sendromuna neden olabilir.
Teşhis Yöntemleri ve Tedaviler
Genetik testler sonucu hastalık teşhis edilebilmektedir. Çocukta hastalığı taşıma gibi bir şüphe (ailede daha önce görüldüğü için) var ise ultrason ve fetoskopi ile anne karnındaki çocukta hastalık belirtileri aranabilir.
Hastalığın semptomlarını nörolog, kardiyolog, estetik cerrah, ortopedist, göz hastalıları uzmanları eşliğinde hafifletmek yahut ortadan kaldırmak mümkündür. Hidrosefaliye sahip olan hastaların erken müdahale ile fazla üretilen beyin omurilik sıvısı bir tüpe yerleştirilip vücudun başka bir bölgesinde absorbe edilebilir. Belli vakalarda yüz ve kafatasındaki şekil bozuklukları ameliyat edilebilir. Doğuştan kalp bozukluğuna sahip hastalar için ilaç, cerrahi müdahaleler ve bazı diğer önlemler gerekli olabilir. Cerrahi müdahaleler hastanın sahip olduğu anormalliklerin yeri, çeşitliliği bu anormallikler ile diğer semptomların alaka düzeyine göre kişiye özel uygulanmaktadır.
Bu sendroma sahip bebek ve çocuklarda solunum yolu enfeksiyonları derhal tespit etmeli ve düzenli olarak takip etmelidir. Ek olarak, solunum enfeksiyonlara yatkın olanlar için belirli tedbirler önerilebilir. Solunum enfeksiyonu sıkıntısı artan bebekler için uygun oksijen tedavisi de dahil olmak üzere çeşitli önlemler alınabilir.
Hastalıkla mücadele kapsamında beslenme güçlüğü çekenler için uygun kalori alımı ve beslenmeye yardımcı terapiler bulunmaktadır. Bazı durumlarda, nöbetleri önlemek, azaltmak yahut kontrol altına almak için bazı antikonvülsan ilaçlarla tedavi önerilebilir.
Hastalıkla İlişkili Genler
Kinesin KIF7(15q26.1) ve transkripsiyonel aktivatör GLI3(7q14.1) genlerindeki mutasyonlar ACS ‘ye neden olmaktadır. Her iki gende ciliary Sonic Hedgehog dizimininde de rol almakla birlikte, bu genlerdeki mutasyonların embriyonik gelişimin ilk evrelerinde görülen orta hat yapılanmasını etkilediği düşünülmektedir.
Hastalığın Diğer İsimleri
- ACLS
- Halluks İkilemesi,Postaxial Polidaktili ve Korpus Kallosum eksikliği
- Schinzel Acrocallosal Sendromu
- Schinzel Sendromu tip 1
Kaynakça
Acrocallosal Syndrome,(2019,Mart 5) Alınan site: https://ghr.nlm.nih.gov/condition/acrocallosal-syndrome#sourcesforpage
Acrocallosal Syndrome,(Kasım 2011) Alıntılanan site: https://www.orpha.net/consor/cgi-bin/Disease_Search.php?lng=EN&data_id=405&Disease_Disease_Search_diseaseGroup=Acrocallosal-Syndrome&Disease_Disease_Search_diseaseType=Pat&Disease(s)/group%20of%20diseases=Acrocallosal-syndrome&title=Acrocallosal%20syndrome&search=Disease_Search_Simple
Acrocallosal Syndrome,Schinzel Type,( 2011,Şubat 11) Alıntılanan site : https://rarediseases.info.nih.gov/diseases/5721/acrocallosal-syndrome-schinzel-type
Courtens W, Vamos E, Christophe C, Schinzel A. Acrocallosal syndrome in an Algerian boy born to consanguineous parents: review of the literature and further delineation of the syndrome. Am J Med Genet. 1997 Mart 3;69(1):17-22.
Elson E, Perveen R, Donnai D, Wall S, Black GC. De novo GLI3 mutation in acrocallosal syndrome: broadening the phenotypic spectrum of GLI3 defects and overlap with murine models. J Med Genet. 2002;39(11):804-6.
Gül D, Ulucan H,Unay B, Akin R, Gökçay E.Acrocallosal syndrome: report of five Turkish patients.J Med Genet.Oct 200;13(4):241-6.
Yüksel M, Caliskan M, Oğur G, Ozmen M, Dolunay G, Apak S. The acrocallosal syndrome in a Turkish boy. J Med Genet. 1990;27(1):48-9.