Genel Bilgi
Weyers tipi akrofasiyal dizostozis; diş, tırnak ve kemiklerin gelişimini etkileyen bir hastalıktır. Diş anormallikleri küçük, çivi şeklinde dişler olarak görülebilirken; sağlıklı bireylerin aksine normalden daha az diş bulunması (hipodonti) ve ön dişte iki yerine tek maksiller bir merkezi kesici diş olması şeklinde durumlar meydana gelir.
Bunlara ek olarak alt çene anormal biçimde şekillenebilir. Bu hastalıktan muzdarip olanların çoğunda kısa ya da ekstra el ve ayak parmakları görülür . Weyers tipi akrofasiyal dizostozis özellikleri bakımından daha şiddetli görülen Ellis-van Creveld sendromu ile örtüşür. Diş ve tırnak anormalliklerine ek olarak bu sendroma sahip kişiler kısa boyludur ve çoğu kez doğuştan kalp bozukluklarıyla doğar. Bu iki hastalık aynı genlerdeki mutasyonlardan kaynaklanmaktadır.
Genetik Değişiklikler / Etken Faktörler
Weyers vakalarının çoğunda EVC2 geninde yaşanan mutasyonlar neden olmaktadır. Ayrıca görülen bozukluğunun karakteristik özelliklerine sahip kişilerde benzer bir gende de (EVC geni) mutasyon saptanmıştır. EVC ve EVC2 genlerinin hücre-hücre sinyalleşmesinde önemli rolleri olsa da asıl görevleri tam olarak bilinmemektedir. Bu genlerden üretilen proteinlerin Hedgehog sinyal yolağını düzenlemeye yardımcı olduğu düşünülmektedir. Bu yolak hücre büyümesi ve vücudun birçok bölümünün normal şekillenmesinde rol oynar. Weyers akrofasiyal dizostozis hastalığına neden olan mutasyonlar sonucu EVC ve EVC2 geninde anormal protein üretimi meydana gelir. Bunun sonucu olarak Hedgehog sinyalleşmesinde bozukluklar oluşarak anormal diş, tırnak ve kemik oluşumu ve büyümesi gözlenir.
Belirti ve Semptonlar
Baş veya boyun anormalliği,
Ekstremite anormalliği,
Kulağın anormalliği,
Göz anormallik,
Entegrasyonun anormalliği,
İskelet sistemi anormalliği,
Büyüme anormalliği,
Görülme Sıklığı
Weyers akrofasiyal dizostozis nadir görülen bir hastalıktır. Dünya çapında sadece etkilenen birkaç ailede tespit edilmiştir.
Kalıtım Paterni / Deseni
Weyers akrofasiyal dizostozis otozomal dominant kalıtım gösterir. Hücrede değişime uğramış EVC veya EVC2 geninin bulunması hastalığın görülmesi için yeterlidir.
Teşhis Yöntemleri
Yapılacak olan gen testleri ile genomda meydana gelen mutasyonlar incelenerek teşhis işlemi sağlanabilir.
Hastalıkla İlişkili Genler
EVC ve EVC2 geni işlevi tam olarak belirlenmiş protein sentezinde görevlidir. Büyüme, gelişme için özellikle de diş ve kemik gelişiminde önemli rol oynadıkları düşünülmektedir. Bu genler hücre ve hücreler arasında iletişimi sağlayan sinyal yolaklarında yer alır. EVC ve EVC2 geni 4. kromozom üzerinde birbirine çok yakın yerleştirilmiştir ve iki genin koordineli şekilde çalıştığı düşünülmektedir.
EVC geni;
Sitogenetik Bölgesi: 4p16.2, 4. kromozomun 16.2. kısa kolunda (p).
Moleküler Bölge: 4. kromozomun 5,711,197 ila 5,829,043 baz çiftleri arasında.
EVC2 geni;
Sitogenetik Bölgesi: 4p16.2, 4. kromozomun 16.2. kısa kolunda (p).
Moleküler Bölge: 4. kromozomun 5,562,408 ila 5,709,548 baz çiftleri arasında.
Hastalığın Diğer İsimleri:
Weyers’ın akrodental disostozu,
Curry-Hall sendromu,
Weyers akrodental dysostosis,
Kaynakça:
https://www.omim.org/entry/193530?search=Acrofacial%20Dysostosis%2C%20Weyers%20Type&highlight=dysostosi%20acrofacial%20type%20weyer
https://ghr.nlm.nih.gov/condition/weyers-acrofacial-dysostosis#synonyms