Genel Bilgi
Üçlü A sendromu, üç spesifik özellikle karakterize kalıtsal bir durumdur; akalazya, addison, alakrima. Akalazya, yiyecekleri özafagustan yani yemek borusundan geçirme yeteneğini etkileyen bir bozukluktur. Bu hastalık ciddi beslenme güçlüklerine ve hipoglisemiye yani düşük kan şekeri durumuna yol açar. Addison hastalığı ise primer adrenal yetmezlik olarak da bilinir. Her böbreğin üstünde küçük hormon üreten bezlerin anormal işlevinden kaynaklanır. Addison hastalığının başlıca özellikleri yorgunluk, iştah kaybı, kilo kaybı, düşük tansiyon ve cildin koyulaşmasını içerir. Üçlü a sendromunun üçüncü önemli özelliği, gözyaşı salgılama yeteneğinin azalması veya yokluğudur. Buna da alakrima denilir. Üçlü a sendromlu çoğu insan bu özelliklerin üçüne sahiptir, ancak bazıları sadece ikisine sahiptir.
Üçlü a sendromunun özelliklerinin çoğu otonom sinir sisteminin işlev bozukluğundan kaynaklanır. Sinir sisteminin bu kısmı sindirim, kan basıncı ve vücut ısısı gibi istemsiz vücut süreçlerini kontrol eder. Üçlü a sendromunda genellikle aşırı terleme, kan basıncı düzensizlikleri, gözbebeği boyutlarında farklılık ve diğer otonom sinir sistemi bozuklukları belirtilerini gösterirler.
Bu durumu olan kişiler, gelişimsel gecikme, zihinsel engellilik, konuşma sorunları ve kafatasının küçüklüğü gibi diğer nörolojik anormalliklere sahip olabilirler (mikrosefali). Buna ek olarak, etkilenen bireyler genellikle ekstremitelerinde kas güçsüzlüğü, hareket problemleri ve sinir anormallikleri yaşarlar. Buna periperal nöropati denir. Bazı vakalarda gözlerden beyne bilgi taşıyan sinirlerin dejenerasyonu olan optik atrofi geliştirir. Üçlü a sendromunun nörolojik semptomlarının çoğu zamanla kötüleşir.
Üçlü a sendromlu insanlarda sıklıkla avuç içlerinde ve ayak tabanlarında cildin dış tabakasının kalınlaşması görülür. Diğer cilt anormallikleri de görülür.
Alakrima bu sendromun anlaşılmasında ilk belirtileri verir. Çünkü çocukluk döneminde, çocukların ağlaması sırasında göz yaşı üretmeyen bezler sebebiyle çocuklarda göz yaşı salınımı görülmez. Çocukluk veya ergenlik döneminde Addison hastalığı ve akalazi gelişir ve üçlü a sendromunun nörolojik özelliklerinin çoğu yetişkinlik döneminde başlar. Bu durumun belirtileri ve semptomları, aynı ailenin etkilenen farklı üyeleri arasında bile değişir.
Sıklık
Üçlü a sendromu nadir bir durumdur, ancak kesin prevalansı bilinmemektedir.
Nedenleri
AAAS genindeki mutasyonlar üçlü a sendromuna neden olur. Bu gen, işlevi henüz iyi anlaşılamayan ALADİN adlı bir protein yapmak için talimatlar sağlar. Hücreler içinde ALADİN nükleer zarfta, çekirdeği çevreleyen yapıda bulunur ve onu hücrenin geri kalanından ayırır. Konumuna göre, ALADİN’in moleküllerin çekirdeğin içine ve dışına hareketini sağladığı düşünülmektedir.
AAAS genindeki mutasyonlar ALADİN yapısını farklı şekillerde değiştirir; bununla birlikte, hemen hemen tüm mutasyonlar, bu proteinin nükleer zarfta uygun konumuna ulaşmasını önler. ALADİN’in nükleer zarftaki yokluğu, muhtemelen bu zar boyunca moleküllerin hareketini bozar. Araştırmacılar, nükleer zarftaki ALADİN yokluğu sonucu DNA onarım proteinlerinin çekirdeğe giremeyebileceğinden şüpheleniyorlar. Onarılmayan DNA hasarı, hücrenin kararsız hale gelmesine ve hücre ölümüne yol açmasına neden olur. Sinir sistemi DNA hasarına karşı savunmasız olmasına rağmen, AAAS genindeki mutasyonların üçlü a sendromunun belirti ve semptomlarına nasıl yol açtığı tam olarak bilinmemektedir.
Üçlü a sendromlu bazı bireylerin AAASgeninde tanımlanmış bir mutasyonu yoktur. Bu bireylerde bozukluğun genetik nedeni bilinmemektedir.
Kalıtsal Desen
Bu durum otozomal resesif bir desende kalıtılır, bu da her hücredeki genin her iki kopyasının da mutasyonları olduğu anlamına gelir. Otozomal resesif bir bireyin ebeveynleri her mutasyona uğramış genin bir kopyasını taşır.
Teşhis ve Yöntem
Gen testi
Bu Durumun Diğer Adları
- AAA
- AAA sendromu
- Akalazya-addison sendromu
- Akalazya-addison-alakrima sendromu
- Akalazya-alakrima sendromu
- Alakrima-akalazya-adrenal yetmezlik nörolojik bozukluk
- Allgrove hastalığı
Kaynak
https://ghr.nlm.nih.gov/condition/triple-a-syndrome#